Foals / Jagwar Ma - Amsterdam : Paradiso : zaterdag 16 maart 2013

Vijf jaar geleden zag ik Foals voor het eerst live op het eerste Polsslag festival in de Ethias Arena te Hasselt. Het festival heeft het na een tweede editie in 2009 niet overleefd, maar Foals is ‘still going strong’. Sterker nog: het is de band sindsdien alleen maar voor de wind gegaan, zowel in artistiek opzicht als qua publieke belangstelling. In thuisbasis Engeland sowieso, maar ook in Nederland. Van dat laatste word ik me eigenlijk pas goed bewust op deze avond dat de band in een al sinds weken uitverkocht Paradiso staat. Als trouw lezer van NME kan ik goed inschatten hoezeer een bepaalde ‘indie band’ in Engeland in trek is, maar aangezien ik geen luisteraar ben van 3FM of andere Nederlandse radiostations en ik de OOR nog slechts terloops lees, kan ik niet altijd goed inschatten hoe populair diezelfde band in Nederland is. Wat Foals betreft hoef ik me dat niet meer af te vragen, getuige de publieksreacties die de band in Paradiso teweeg weet te brengen. Het leidt op momenten tot bijna euforische taferelen, en daar word ik aangenaam door verrast. 

Over euforie gesproken: dat gevoel overspoelt me al bij het voorprogramma. Maar ik heb dan ook erg uitgekeken naar Jagwar Ma van wie ik hoge verwachtingen heb. Op de website van Paradiso stond pas één dag voor het optreden vermeld dat Jagwar Ma als support act was toegevoegd, maar voor mij kwam het niet als een verrassing omdat ik het weken eerder had vernomen via de Facebookpagina van de band. Daar was ik bewust op zoek gegaan naar zowel tourneedata als meer informatie over de band, getriggerd door een enthousiasme voor de band na hun eerste twee singles te hebben gehoord (en daarna gekocht), te weten “Come save me” en “The throw”. Wat ik al wist: Jagwar Ma is een Australisch duo bestaande uit de musicus / producer Jono Ma en Gabriel Winterfield. Live worden de met knoppen, toetsen, schuiven en een enkele keer met een gitaar in de weer zijnde Jono en zijn zingende, gitaar spelende en niet te vergeten dansende kompaan Gabriel bijgestaan door een langharige slungel op basgitaar. Laatstgenoemde, wiens naam me verder onbekend is, heeft soms niets te doen of doet alsof, en in het laatste nummer, “The throw”, gaat hij voor de meest verstandige keuze: basgitaar afgespen, in een houder plaatsen en daarna lekker en met overgave dansen op de muziek van Jagwar Ma. Want dat is wat de band met je doet: ze geven je zin om te gaan dansen. Een half uur lang, om precies te zijn, want zolang duurt het optreden. Meteen vanaf de aftrap is het raak met “What love?”, nota bene een B-kantje (van “Come save me”) dat doet denken aan zowel “Screamadelica” van Primal Scream – en dan vooral het gelijknamige nummer – als “W.F.L.” van Happy Mondays, met de vocale inbreng van The Charlatans’ zanger Tim Burgess. Dat plaatst het liedje qua sound in de periode ‘Madchester’, eind jaren tachtig, begin jaren negentig, en daar heb ik enkele goede muzikale herinneringen aan.    

Wat ik tot nog toe aan liedjes ken van Jagwar Ma, wordt ook gespeeld, maar goed, zoveel hebben ze nog niet uitgebracht. Beide singles worden gelukkig als ‘extended version’ uitgevoerd, dus over de volle lengte. De ingekorte radioversies zijn ook goed maar net als die lekker op stoom beginnen te komen en de luisteraar meenemen naar een house party / rave, begint de muziek uit te faden. Vanavond zijn we echter allemaal uitgenodigd om live deel te nemen aan deze party waar de songs alle ruimte krijgen om dat ‘dansen met je hoofd in de wolken’ gevoel op te wekken. Een mini-rave, als het ware, want zoals gezegd heeft de band maar dertig minuten speeltijd maar dat is voldoende om voor de volle 100% te overtuigen. Toegegeven, behalve die paar meisjes helemaal vooraan het podium die daadwerkelijk bewegen alsof ze door het Madchester virus zijn aangestoken en de band zelf, willen de voetjes in de volgepakte zaal nog niet bepaald van de vloer. Maar dat is slechts een kwestie van schroom want de aandacht heeft Jagwar Ma wel te pakken. Om me heen geen geroezemoes of uitgebreide gespreksvoering, altijd een goede graadmeter in de hoofdstad… Over hopelijk niet al te lange tijd zal Jagwar Ma met een album onder de arm op eigen kracht hier terugkeren, en dan houden ze vast een langer durend feestje waarop niemand meer kan of wil stilstaan.

Een half uur later dan gepland – maar dat gold al voor Jagwar Ma, en het lijkt eerder regel dan uitzondering te worden – betreedt gitarist Jimmy Smith het podium. Onder gejuich van het publiek begint hij met het inleidende “Prelude” terwijl daarna één voor één zijn bandcollega’s hun plek innemen. De meest enthousiaste kreten zijn weggelegd voor zanger / gitarist Yannis Philippakis. Achter de band is een langwerpig wit doek gespannen. Er wordt niets op geprojecteerd, het verandert alleen van kleur, afhankelijk van in welke gekleurde lampen het podium wordt gebaad. Geen uitgekiende lichtshow, films, dia’s of andere visuele stimuli dus maar dat heeft de band ook niet nodig. De meest ‘buitenissige’ momenten zijn de stagedive van Yannis met de gitaar nog om, drummer Jack Bevan die op zijn kruk gaat staan en de armen omhoog heft teneinde de toeschouwers aan te sporen, en een richting einde van de set center stage geplaatste drum waar Yannis zich op mag uitleven. Zoals eerder aangegeven, ben ik verrast door de reacties van het publiek. Opgewekte single “My number” komt al snel in beeld, mensen veren op, er wordt gesprongen, gedanst, en dat viel te verwachten. Een nog grotere ontlading vindt plaats tijdens “Balloons”. In het midden van de zaal ontstaat een ronde, door een deel van het publiek gecreëerde open ruimte, alsof zich daar iets of iemand bevindt waaromheen iedereen is gaan staan. Maar de plek blijft leeg totdat deze middels een vloeiende, gecoördineerde golfbeweging door het naar elkaar toe bewegende publiek wordt opgevuld, waarna iedereen aan het dansen slaat. Geen idee of dit iets nieuws is, hoe het heet of dat het een spontane actie is, maar het ziet er – zeker vanaf boven bekeken – intrigerend uit. Gedurende het hele optreden hangt er een golf van opwinding in de zaal, van het soort dat ik hier in Paradiso eerder zag bij ‘indie toppers’ Franz Ferdinand en Bloc Party.

Het songmateriaal is vanavond gelijk opgedeeld tussen nieuw (“Holy fire”) en oud (“Antidotes” en “Total life forever”). In de laatste categorie zijn songs van het debuutalbum niet alleen getalsmatig in het voordeel maar ze sluiten ook beter aan op de frisse toegankelijkheid die het gros van de liedjes op “Holy fire” karakteriseert. De muzikale kwaliteiten van de bandleden, in het bijzonder de hechte en stuwende ritmesectie Walter Gervers (bas) en de reeds genoemde Jack als ook de helemaal in zijn spel opgaande Jimmy, doen Foals boven zichzelf uitstijgen. Met drie albums op zak is het voor de band keuzes maken wat betreft de setlist maar gelet op de geestdriftige manier waarop het publiek zich uitleeft op wat wél aan bod komt, lijkt niemand een wellicht verwachte favoriet als “Cassius” te missen. Helaas moet ondergetekende wel wat missen, en dat zijn de toegiften – waaronder “Inhaler” – want de laatste trein huiswaarts houdt geen rekening met dit concert. Jammer, want dit is het beste Foals concert dat ik tot dusverre heb meegemaakt. Het is daarom ook zo wrang dat ik achteraf gezien tot het einde had kunnen blijven want vanwege een ‘verdacht pakketje’ op CS Utrecht blijkt mijn te halen trein (en alle andere treinen van en naar genoemd station) te zijn gecanceld en pas een minuut of veertig later begint het spoorverkeer pas weer op gang te komen. Na een langdradige rit met een intercity die als stoptrein wordt ingezet, twee aparte busritten, valse of gebrekkige communicatie en daarmee gepaard gaande onzekerheid of ik überhaupt wel thuis geraak, kom ik uiteindelijk rond half 3 ’s nachts tamelijk gaar aan op mijn plek van bestemming. Doch eenmaal thuis heb ik dankzij het meemaken van en de herinnering aan twee uitstekende concerten de reisperikelen al snel uit mijn hoofd verbannen en trek ik tevreden mijn verse Foals T-shirt aan. Wanneer ik twee dagen later verneem dat de band voor Pukkelpop 2013 is geboekt, kan ik een “Yes!” kreetje maar met moeite onderdrukken. Kan ik in augustus aanstaande alsnog “Inhaler”… eh… inhalen. En na wat ik in Paradiso heb gezien en gehoord, zal Foals’ ‘holy fire’ er dan geheid weer de vlam in de pan doen slaan. Een brandalarm om naar uit te kijken. 

Setlist Foals: Prelude * Olympic airways * Miami * My number * Out of the woods * Blue blood * Milk & black spiders * Balloons * Late night * Providence * Spanish Sahara * Red socks pugie * Electric bloom * (toegift) Moon * Inhaler * Two steps, twice

Meer foto’s hier en een filmpje daar!